Tuần này đánh dấu kỷ niệm 55 năm ngày Trái đất, một dịp để nhấn mạnh về thách thức không ngừng của biến đổi khí hậu, chủ yếu do sự phụ thuộc của nền kinh tế công nghiệp vào năng lượng hóa thạch. Để giảm lượng carbon, các chính phủ đã triển khai nhiều chính sách bắt buộc, trong khi các doanh nghiệp ngày càng áp dụng các phương pháp tự nguyện. Trong ngữ cảnh này, sáng kiến kinh doanh nổi tiếng nhất là ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị), một tiêu chí được thiết kế để đánh giá hiệu suất tổng thể của một công ty không chỉ dừng lại ở lợi nhuận.
Ý tưởng đằng sau việc giảm carbon là cần có những thay đổi đáng kể trong cách các doanh nghiệp hoạt động. Những chính sách này, dù được thi hành theo luật pháp hay tự nguyện chọn lựa, thường dẫn đến chi phí tài chính ngắn hạn cho các công ty, nhưng đóng góp vào lợi ích toàn cầu lớn hơn của việc giảm biến đổi khí hậu. Nếu các công ty chỉ tập trung vào việc tối đa hóa lợi nhuận ngắn hạn, họ có thể ít có ý định tham gia vào việc giảm carbon. ESG đóng vai trò quan trọng bằng cách công nhận các công ty vì những nỗ lực về môi trường của họ. Ngoài ra, các yếu tố xã hội và quản trị của ESG khuyến khích các quản lý xem xét lợi ích của tất cả các bên liên quan, không chỉ là cổ đông. Sự chuyển đổi này là quan trọng, vì thị trường tài chính thường ưu tiên lợi nhuận.
ESG đã trở thành một điểm tranh cãi bất ngờ trong chính trị Mỹ. Lịch sử, các phả hệ bảo thủ đã phản đối các quy định chính phủ và ủng hộ việc tự quản lý doanh nghiệp tự nguyện. Tuy nhiên, những sự kiện gần đây cho thấy rằng các phả hệ bảo thủ hiện đang phản đối việc tự quản lý doanh nghiệp tự nguyện thông qua ESG, chỉ trích nó là một sự nhượng bộ cho áp lực tự do tư tưởng và các ý thức “woke”. Từ góc nhìn của họ, ESG dẫn các doanh nghiệp ưu tiên các nguyên nhân tự do tư tưởng hơn là lợi nhuận.
Tranh luận về ESG trở nên không liên quan nếu nó phù hợp với mục tiêu lợi nhuận của doanh nghiệp. Nhưng nếu không phù hợp thì sao? Câu hỏi này đang được các học giả tranh luận gay gắt. Các doanh nghiệp sẽ phản ứng ra sao nếu các sáng kiến ESG xung đột với mục tiêu lợi nhuận của họ? Ngay cả khi các công ty có thể chống lại sự đòi hỏi của thị trường chứng khoán về lợi nhuận nhanh chóng, họ có thể phải đối mặt với vấn đề pháp lý vì không thực hiện đúng trách nhiệm nghĩa vụ tín nhiệm đối với cổ đông. Lập luận pháp lý này đang được các phả hệ bảo thủ sử dụng để thách thức ESG cả về mặt pháp lý và chính trị.
ESG và Cuộc Chiến Văn Hóa
Larry Fink, CEO của BlackRock, được biết đến là một nhà ủng hộ hàng đầu cho ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị). vào năm 2012, ông bắt đầu viết những “Thư Gửi CEO”, nhưng không cho đến năm 2016 ông lần đầu tiên đề cập đến ESG. Theo Google Trends, ESG trở nên phổ biến tại Hoa Kỳ vào năm 2019. Nó đã trở thành một chủ đề quan trọng tại các sự kiện dành cho tầng lớp elít như Diễn đàn Kinh tế Thế giới, với các công ty tài chính ra mắt các quỹ tập trung vào ESG và các trường kinh doanh cung cấp các khóa học về ESG.
Sự quan tâm đến ESG đạt đỉnh vào năm 2023, nhưng sau đó sự phổ biến của nó đã giảm đi. Một bài báo của Wall Street Journal gần đây mang tiêu đề “Từ ‘ESG’, một từ xấu mới trong thế giới doanh nghiệp” phản ánh sự suy giảm này. Nguyên nhân gì đã khiến cho ESG trở nên nổi bật trong một khoảng thời gian tương đối ngắn? Hai yếu tố nổi bật là cuộc chiến văn hóa và cuộc khủng hoảng Ukraine.
ESG đại diện cho một tầm nhìn về vốn chủ sở hữu. Fink mô tả vốn chủ sở hữu như là tập trung vào các mối quan hệ có lợi cho cả hai bên giữa một công ty và các nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp và cộng đồng của nó. Tuy nhiên, cách tiếp cận này đang mất đi sự ủng hộ. Đối với phả hệ bảo thủ, vốn chủ sở hữu được xem là một bộ mặt của các nhà quản lý doanh nghiệp bảo thủ để thúc đẩy chính sách chính trị của họ. Những nhà quản lý này có thể tránh trách nhiệm bằng cách tìm ra một số “bên liên quan” để bào chữa các chính sách của họ. Không giống như thị trường chứng khoán, nơi giữ các công ty chịu trách nhiệm về lợi nhuận, vốn chủ sở hữu có thể cho phép các nhà quản lý tránh xa loại kiểm tra này.
Các công ty có trách nhiệm tín nhiệm phải tối đa hóa tài sản của cổ đông. Dựa vào nguyên tắc pháp lý này, một số Bộ luật sư Tổng hợp các bang tại Mỹ đã đệ đơn kiện các công ty tài chính triển khai ESG. Uỷ ban Tư pháp Hạ viện Hoa Kỳ đã mời BlackRock và State Street Global Advisors để xem xét xem họ có âm mưu thúc đẩy ESG hay không. Trong bầu không khí chính trị nóng bỏng này, nhiều nhà đầu tư tài chính đang tách ra khỏi các quỹ ESG.
ESG và Chiến Tranh Ukraine
Những người ủng hộ nhiên liệu hóa thạch coi ESG như một tiêu chuẩn về biến đổi khí hậu ngầm, đặc biệt là khi tập trung vào an ninh năng lượng và lạm phát giá sau chiến tranh Ukraine. Sự thay đổi này đã tạo ra một cơ hội chính trị để họ thách thức ESG.
Chiến tranh Ukraine đã tái tạo lại cảnh quan chính trị và kinh tế cho ngành dầu và khí đốt. Với giá năng lượng trở thành mối quan tâm chủ yếu trên toàn cầu, các chính phủ ưu tiên giá khí thấp. Cả Tổng thống Dân chủ và Cộng hòa đều ủng hộ Hoa Kỳ trở thành nhà sản xuất dầu hàng đầu thế giới. Kỹ thuật khoan nước sâu đã khiến Hoa Kỳ trở thành nhà sản xuất khí tự nhiên hàng đầu, và quốc gia này đã tăng đáng kể xuất khẩu khí tự nhiên của mình, xây dựng một hạ tầng đường ống LNG mới lớn. Điều này đã dẫn đến lợi nhuận bùng nổ cho các công ty dầu và khí đốt. Với những cơ hội sinh lợi như vậy, các công ty tài chính thấy khó khăn trong việc bào chữa việc không đầu tư vào các công ty dầu và khí đốt, đặc biệt là khi họ có nghĩa vụ tín nhiệm để tối đa hóa lợi nhuận cho cổ đông.
Bầu không khí chính trị thay đổi đã làm cho ngành dầu và khí đốt cảm thấy mạnh mẽ hơn để đẩy lùi ESG và các sáng kiến liên quan đến biến đổi khí hậu. Exxon Mobil, ví dụ, đã kiện nhà đầu tư để ngăn chặn việc bỏ phiếu về một đề xuất về biến đổi khí hậu tại cuộc họp cổ đông của mình. Larry Fink, người từng là một người ủng hộ nổi bật cho việc giảm carbon, đã chuyển sang một cách tiếp cận thực dụng hơn, ủng hộ một sự kết hợp giữa năng lượng tái tạo và nhiên liệu hóa thạch. Tại Hội nghị Năng lượng Toàn cầu S&P Global gần đây, CEO của Saudi Aramco, Amin Nasser, tuyên bố rằng nhu cầu về nhiên liệu hóa thạch dự kiến sẽ tiếp tục tăng, bác bỏ ý tưởng về việc loại bỏ dầu và khí đốt trong tương lai gần như một “ảo tưởng”.
ESG có phải là một trào lưu không?
Những trào lưu thường bùng nổ trong sự phổ biến và sau đó nhanh chóng phai mà sức hút của chúng không nhất thiết phải được gắn với hiện thực. Tuy nhiên, ESG không phải là một trào lưu, vì các khái niệm cơ bản của nó đề cập đến một vấn đề rộng lớn hơn: trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.
Biến đổi khí hậu là một mối đe dọa thực sự, và chính thể chế tư bản đang đứng trước nguy cơ do sự bất mãn của công chúng với sự không công bằng về thu nhập ngày càng tăng và giảm chất lượng cuộc sống. Điều này đặt ra những câu hỏi quan trọng về mục đích xã hội của một công ty. Trong những năm 1970, Milton Friedman đã tuyên bố rằng “Trách nhiệm Xã hội của Doanh nghiệp là tăng lợi nhuận của nó.” Theo quan điểm của Friedman, trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) tương đương với việc từ thiện. Ông lập luận rằng các công ty không phải là tổ chức từ thiện và cổ đông, như là chủ sở hữu của công ty, nên quyết định cá nhân làm thế nào để sử dụng lợi nhuận của mình.
Tuy nhiên, quan điểm này đã dẫn đến những biến động xã hội và chính trị, làm suy yếu giấy phép hoạt động xã hội của các công ty. Phong trào CSR đã nổi lên để khôi phục giấy phép này, với cuốn sách của Bowen, “Trách nhiệm Xã hội của Doanh nhân,” cung cấp lập luận cơ sở. Vào những năm 1980, Freeman giới thiệu khái niệm về vốn chủ sở hữu, một ý tưởng tiến triển qua một số phiên bản như Tam Cấp Đáy và Hiệp ước Toàn cầu của Liên Hiệp Quốc. ESG có thể được xem như phiên bản mới nhất được thiết kế để đáp ứng các nhu cầu đương thời. Tuy nhiên, các xung đột văn hóa và cuộc chiến Ukraine đã tạo ra một môi trường thách thức đối với các công ty áp dụng ESG.
Tóm lại, các phả hệ bảo thủ coi ESG như là “tư bản tỉnh thức” và đang sử dụng quyền lực của chính phủ để nhắm đến các công ty tự quyết định. Nhưng khủng hoảng khí hậu đang trở nên tồi tệ hơn, và câu hỏi cơ bản về vai trò xã hội của một công ty vẫn chưa được giải quyết. Chưa rõ liệu ESG sẽ được tái đánh nhãn dưới một thuật ngữ mới, cho phép các công ty điều hướng trong bối cảnh chính trị và xã hội đang thay đổi đồng thời giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.
Tìm hiểu thêm về cách chúng tôi có thể hỗ trợ giải pháp ESG của bạn? Nhấn vào đây để đặt lịch hẹn tư vấn!
Lam Truong/Ates Global
Nguồn: Forbes
